عراقی

عراقی

غزل شمارهٔ ۱

۱

هر سحر صد ناله و زاری کنم پیش صبا

تا ز من پیغامی آرد بر سر کوی شما

۲

باد می‌پیمایم و بر باد عمری می‌دهم

ورنه بر خاک در تو ره کجا یابد صبا؟

۳

چون ندارم همدمی، با باد می‌گویم سخن

چون نیابم مرهمی، از باد می‌جویم شفا

۴

آتش دل چون نمی‌گردد به آب دیده کم

می‌دمم بادی بر آتش، تا بَتَر سوزد مرا

۵

تا مگر خاکستری گردم به بادی بر شوم

وا رَهَم زین تنگنای محنت آباد بلا

۶

مردن و خاکی شدن بهتر که بی تو زیستن

سوختن خوشتر بسی کز روی تو گردم جدا

۷

خود ندارد بی‌رخ تو زندگانی قیمتی

زندگانی بی‌رخ تو مرگ باشد با عنا

تصاویر و صوت

کلیات دیوان شیخ فخرالدین ابراهیم همدانی (شامل قصاید، غزلیات، ترجیعات، ترکیبات، مقطعات، مثلثات، عشاق نامه یا ده نامه، رباعیات، لمعات و اصطلاحات عرفانی عراقی) با مقدمهٔ سعید نفیسی و حواشی م. درویش - فخرالدین ابراهیم همدانی - تصویر ۱۰۸

نظرات

user_image
Nader Bazzazieh
۱۳۸۶/۱۲/۲۸ - ۱۰:۴۷:۳۸
mordan o khaki shodan behtar ke "bi" to zistan
پاسخ: کلمه‌ی «با» در مصرع مورد اشاره با «بی» جایگزین شد. در هر صورت اگر از دوستان کسی به نسخه‌ی معتبر یا تصحیح شده‌ی کاغذی دیوان عراقی دسترسی دارد لطفاً این مصرع و درست آن را با استناد به نسخه‌ی در دسترس ذکر کند تا در صورت تحریف اشتباه به استناد منطق کلمه‌ی قبلی بازگردانده شود.
user_image
بصیری
۱۳۸۹/۰۳/۱۳ - ۰۸:۴۶:۱۶
با درود و تهیات فراوان به جمع ادب دوستان گنجوردر پایان مصرع دوم از بیت دوم غزل شماره یکِ دیوان عراقی علامت سئوال آمده است.اولاً این مصرع: «وارنه بر خاک در تو ره کجا یابد صبا» سئوالی نیست بلکه استفهامی است و در صورت ضرورت علامت استفهامی «!» بایستی آورده شود.ثانیاً در زبان فارسی و عربی (بر خلاف زبانهای لاتین)، جمله خود بیان کننده حالت سئوالی یا استفهامی است و نیازی به علائم ؟ یا ! نیست.متأسفانه در نیم قرن اخیر و حتی کمی بیشتر تقلیدهایی از قواعد زبانهای اروپایی به زبان فارسی راه یافته که خالی از اعراب است. مانند تقلید از علائم ساختگی برای تلفظ یک کلمه که در زبان فارسی و عربی به ثمره ا، و، ی، َ ، ِ ، ُ از آنها بی‌نیازیم.ضمناً کلمه اول مصرع فوق بایستی «وارنه» نوشته شود و حذف الف بی‌مورد است ولو که به ضرورت شعری «ورنه» خوانده شود.با تجدید ارادتبصیری(فقیر)پاریس دوم ژوئن 2010
پاسخ: با تشکر، دیدگاه شما دربارۀ علامتگذاری و رسم‌الخط دیدگاه غالب نیست (با توجه به مطالبی که در کتابهای درسی ادبیات در ایران تدریس می‌شود) و سلیقه‌ای محسوب می‌شود. هر چند گنجور از لحاظ علامتگذاری یا رسم‌الخط یکدست نیست و با توجه به اتکای آن به منابع از پیش دیجیتالی شده تصحیح رسم‌الخط یا علامتگذاری با توجه به حجم غلطهای تایپی موجود و مشکلات دیگر فعلاً در درجۀ چندم اهمیت قرار دارد. در هر حال، دیدگاه شما را (که از طریق ایمیل دریافت شده) جهت ملاحظۀ دوستان در حاشیۀ همین شعر مطرح کردیم.
user_image
مهدی
۱۳۹۱/۰۲/۰۸ - ۰۳:۲۷:۰۹
مصرع اول اشکال وزنی دارد!اگر به جای سحر « سحرگه» نوشته شود وزن درست می شود.هر سحرگه ناله و زاری کنم پیش صبافاعلاتــن فاعلاتــن فاعلاتــن فاعلــن
user_image
صفری
۱۳۹۲/۱۲/۲۳ - ۱۱:۱۰:۲۵
سلام! در نسخه چاپی مرحوم نفیسی، چاپ پنجم (1368)، کتاب‌خانه سنائی، صفحه 141، کلمه مورد بحث در بیت ما قبل آخر «با تو زیستن» ذکر شده است؛ نسخه جدیدتری را ندیدم. به هر حال با عقل و منطق همان بی تو زیستن بیشتر جور در می‌آید. انتخاب با شما! در پناه خداوند و موفق باشید!
user_image
صفری
۱۳۹۲/۱۲/۲۳ - ۱۱:۱۶:۴۸
سلام مجدد و عرض معذرت برای دو تا شدن پست‌ها! بیت اول هم در همان چاپ مذکور مرحوم نفیسی، به شکل «هر سحر *صد* ناله و زاری کنم پیش صبا» آمده است. در پناه خدا و موفق باشید.
user_image
خلیل رحیمی
۱۳۹۴/۱۱/۲۲ - ۱۱:۲۹:۴۶
در بیت اول در خصوص اشکال وزنی در نسخه چاپ انتشارات داریوش آمده: هر سحر صد ناله و زاری کنم پیش صبابا تشکر از دوستان ادب دوست و شب به خیر.
پاسخ: با سپاس، «صد» اضافه شد.
user_image
سید مصطفی سامع
۱۴۰۲/۰۵/۰۱ - ۱۷:۴۶:۴۱
صبح قیامت      در جهان غلغله و  شور و فغان می بینم    اشکِ ماتم  به رخِ پیر و جوان می بینم    چه  شده  جن و  ملک  ناله و  افغان  دارند      قدسیان ناله کنان صیحه زنان می بینم     ضجه و شیون و ندبه  به جهان است فزون        گوئیا   صبح قیامت  به  جهان می بینم    شش جهت گشته   سیه  پوش ِ عزا و اندوه          هر طرف می نگرم سینه زنان می بینم      هاتفی گفت که در  دشت  بلا  غوغا  شد           راس خوبان جهان  خون فشان  می بینم    آه  و  صد آه  سَرِی  بر سر نی گشته بلند         خواهری را ز غمش مُویه کُنان می بینم (سامع) از ماتمِ عظمایِ زمانْ  دمْ درکشمادری را به عزاْ تعزیه خوان می بینمشنبه ۱۵ -۰۶ -۱۳۹۹ پیوند به وبگاه بیرونی