فروغی بسطامی

فروغی بسطامی

غزل شمارهٔ ۹

۱

کی رفته‌ای ز دل که تمنا کنم تو را

کی بوده‌ای نهفته که پیدا کنم تو را

۲

غیبت نکرده‌ای که شوم طالب حضور

پنهان نگشته‌ای که هویدا کنم تو را

۳

با صد هزار جلوه برون آمدی که من

با صد هزار دیده تماشا کنم تو را

۴

چشمم به صد مجاهده آیینه‌ساز شد

تا من به یک مشاهده شیدا کنم تو را

۵

بالای خود در آینهٔ چشم من ببین

تا با خبر زعالم بالا کنم تو را

۶

مستانه کاش در حرم و دیر بگذری

تا قبله‌گاه مؤمن و ترسا کنم تو را

۷

خواهم شبی نقاب ز رویت بر افکنم

خورشید کعبه، ماه کلیسا کنم تو را

۸

گر افتد آن دو زلف چلیپا به چنگ من

چندین هزار سلسله در پا کنم تو را

۹

طوبی و سدره گر به قیامت به من دهند

یک‌جا فدای قامت رعنا کنم تو را

۱۰

زیبا شود به کارگه عشق کار من

هر گه نظر به صورت زیبا کنم تو را

۱۱

رسوای عالمی شدم از شور عاشقی

ترسم خدا نخواسته رسوا کنم تو را

۱۲

با خیل غمزه گر به وثاقم گذر کنی

میر سپاه شاه صف‌آرا کنم تو را

۱۳

جم دستگاه ناصردین شاه تاجور

کز خدمتش سکندر و دارا کنم تو را

۱۴

شعرت ز نام شاه، فروغی شرف گرفت

زیبد که تاج تارک شعرا کنم تو را

تصاویر و صوت

دیوان کامل فروغی بسطامی به کوشش حسین نخعی - تصویر ۲۲
دیوان کامل فروغی بسطامی به کوشش م. درویش - فروغی بسطامی - تصویر ۳۲

نظرات

user_image
روح اااه سخنور
۱۳۸۹/۰۲/۰۶ - ۱۳:۲۲:۰۶
ایت غزال باقرا صاحبان فن شاعری از شاهکارهای ادبیات ماست حتی من شنیدم که ادوارد براون هم یادی از این غزل کرده استمن این غزل را مخمس کرده ام که یک بند آنرا مینگارمزین عشق پیش خلق چرا من سرافکنمباید به فخر می بدل ساغر افکنمتا کعبه را پرستش دیرین در افکنمخواهم شبی نقاب ز رویت بر افکنم خورشید کعبه ماه کلیسا کنم تو رااین مخمس همراه با مخمس برخی غزل ها معروق شعرا در (( شبنم ))چا÷ شده است
user_image
فردین
۱۳۹۱/۰۶/۲۰ - ۰۱:۵۵:۵۰
نه خورشید به کعبه رفت ونه ماه به کلیسا زه وقتی که دیدن به آن قامت رعنا ترا
user_image
سجاد
۱۳۹۳/۱۲/۰۵ - ۱۷:۵۹:۰۸
کاش این دو بیت آخرش اصلا سروده نمیشد !
user_image
امیر
۱۳۹۴/۰۱/۱۰ - ۰۲:۰۸:۳۹
ابیات آخر از حال و هوای عاشقانه ی شعر کاسته اند
user_image
ادهم
۱۳۹۴/۰۱/۱۵ - ۱۱:۳۶:۰۲
در بیت 5 مصرع اول قید شده است که:((بالای خود در آینهٔ چشم من ببین))این مصرع به لحاظ وزن مشکل داردبه عقیده من می بایست نوشته شود:((بالای خود در آینهٔ چشمان من ببین))
user_image
حمید عبابافها
۱۳۹۴/۰۵/۳۱ - ۱۰:۲۱:۴۰
ای زیباتر از هر نگاه آشنا ای بهترین صدا که گوید مرا بیابا صد هزار جلوه برون آمدی که من با صد هزار دیده تماشا کنم ترابا اشعار فوق حال کردم " یک بیت اول را من نوشتم (با عرض پوزش)
user_image
بهرام مشهور
۱۳۹۴/۰۷/۰۵ - ۰۷:۱۵:۲۰
مصرع نخست بیت ششم : مستانه کاش بر حرم و دیر بگذری
user_image
مساوات
۱۳۹۵/۰۴/۲۲ - ۰۹:۲۶:۲۶
آواز استاد گلپا در شور با ویولن همایون خرم در گل های تازه 23.
user_image
آرمین
۱۳۹۵/۰۷/۱۹ - ۱۷:۲۰:۲۳
ای آنکه عشق رابه مرتبتی جلوگرکنی//دریاب مراکه زاروتمناکنم ترا
user_image
آرمین
۱۳۹۵/۰۷/۱۹ - ۱۷:۲۲:۲۰
ای آنکه عشق رابهمرتبتی جلوگرکنی//دریاب مراکه زاروتمناکنم ترا
user_image
نورا
۱۳۹۶/۰۷/۱۷ - ۰۷:۳۵:۴۵
با سلام بر دوستان گرامیدر مورد ابات آخر این غزل زیبا، فکر میکنم هر شاعر بلکه هر انسانی شرایط خاص زمان خودش رو داره و انسان در طول زمانه که به رشد و تعالی می رسه، پس بهتر و شایسته تر اینه که روند و سیر تکاملی هر شخصیت دیده بشه و به یک نقطه از زمان و حال و احوال فرد توجه و قضاوت نکنیم.احتدیث بسیاری از معصومین هست از جمله حضرت علی و امام باقر ع که ما را سفارش کرده اند تا به سخن گوش دهیم و نه به گوینده.با آرزوی توفیق برای همه عزیزان
user_image
مهرزاد مکی زاده
۱۳۹۶/۰۹/۰۵ - ۱۳:۲۳:۳۶
بیت هفتم...خیلی زیباست....و خیلی هنرمندانه سروده شده...هرچند کسی کمتر به آن پرداخته...خواهم شبی نقاب ز رویت برافکنمخورشید کعبه ماه کلیسا کنم تو رادر قرآن آمده که قطعا دین در نزد خداوند اسلام است...و از بقیه به عنوان شریعت یاد شده....شریعت عیسی..شریعت موسی.با تاویلی می توان گفت سرچشمه اصلی اسلامه و بقیه دین ها منعکس کننده احکام اون هستند.....کامل ترین اسلامه..خورشید هم منبع وسرچشمه اصلیه و ماه منعکس کننده نور اونه....خورشیده که کامله....بنا بر این هست فروغی میگه خورشید کعبه ....ماه کلیسا....در اصل هم نماد اسلام خورشید هست...همانگونه که در معماری اسلامی اصطلاحی به نام (شمسه) داریم. به معنی طرحی از خورشید.... و در مساجد ما هم همیشه از خورشید طرح می کشیدند.اما بعضی ها شاید خرده بگیرند که پس چرا امروزه نماد اسلام هلال ماهه...مثل پرچم بعضی از کشور های مسلمان؟باید بگم که این رو اولین بار سلاطین عثمانی باب کردند... و اعراب هم بدون تفکر تاثیر پذیرفتند.این رو اولین بار معلم ادبیات ما سعید الله رجایی گفت.
user_image
جانعلی سوادکوهی
۱۳۹۶/۱۱/۱۰ - ۱۳:۲۰:۱۳
چهار بیت آخر قابلیت تاویل عرفانی ندارند و ارزش ادبی کمتری دارند. (به خاطر اینکه بر خلاف بیت های قبلی چندلایه ای نیستند)
user_image
علی شاهین
۱۳۹۶/۱۲/۱۸ - ۰۸:۴۱:۲۶
شادروان استاد ذبیحی تمام دستگاه بیات ترک رو با این غزل خوندن . واقعا انسان رو از زمین جدا میکنه .
user_image
علی
۱۳۹۸/۰۷/۰۱ - ۲۲:۴۴:۳۰
ابیات ابتدایی تشابه زیادی با این فراز از دعای عرفه دارد:ایکون لغیرک من الظهور ما لیس لک حتی یکون هو المظهر لک متی غبت حتی تحتاج الی دلیل یدلّ علیک عمیت عین لا تراک آیا برای غیر تو ظهوری هست که برای تو نباشد تا آن غیر بخواهد مظهر تو باشد؟ چه وقت غایب بوده‌ای تا به دلیلی احتیاج باشد که بر تو دلالت کند؟
user_image
راضی
۱۳۹۸/۰۸/۳۰ - ۱۱:۰۵:۴۰
من یاد این افتادم که ارنی کسی بگوید که تو را ندیده باشد تو که با منی همیشه چه تری چه لن ترانی هرچی از بیت های اول فاصله میگیریم شعر ضعیف تر میشه
user_image
محمدحسن مرسلی
۱۳۹۸/۱۰/۰۴ - ۱۷:۳۸:۱۰
در بیت چهارم به نظر می آید اینگونه صحیح تر باشدچشمت به یک مجاهده آیینه‌ساز شدتا من به صد مشاهده شیدا کنم تو راچرا که در ابیات پیشین ضمیر مصرع نخست دوم شخص بوده‌ است و در مصرع دوم با آمدن «تا» به مقصود شاعر پرداخته می شود.همچنین درست تر این است که معشوق به یک مجاهده و غمزه ای کارساز و آیینه ساز شود و عاشق نه با یک بلکه با صد مشاهده معشوق را خرسند و شیدا سازد. چرا که کدام معشوق است که با یک مشاهده شیدا شود. شیدایی یک نظر از آن عاشق است.
user_image
حفیظ احمدی
۱۳۹۹/۰۱/۲۰ - ۰۵:۴۷:۱۹
با سلام و خسته نباشید!این شعر زیبای فروغی را خوانندگان افغان شادروان احمد ظاهر، خانم پرستو و حیدر سلیم خوانده اند.با احترامحفیظ احمدی از افغانستان
user_image
آرش
۱۳۹۹/۰۹/۲۴ - ۲۳:۴۰:۴۷
پیوند به وبگاه بیرونیاین اجرای سیدجواد ذبیحی در آوازها موجود نیست و نتوانستم اضافه کنم. (با اجرای دیگر ایشان که موجود است فرق دارد)
user_image
باربد
۱۳۹۹/۱۰/۱۱ - ۰۴:۴۸:۲۱
درود جناب ادهم، البته گمان می کنم ایراد در خوانش شما باشد؛ همزه ی آینه "ی" تلفظ شده و مصرع اینطور خوانده می شود:"بالای خود در آینه ی چشم من ببین که از لحاظ وزنی هیچ ایرادی ندارد
user_image
علی دادمهر
۱۴۰۱/۱۲/۱۹ - ۱۱:۳۲:۴۵
به خاطر دو بیت نمی توان از کل این غزل گذشت، حتی اگر هم تنها فروغی را یک شاعر مداح دید باز هم شرف دارد بر کسانی مثل قاآنی که هر کس و ناکسی را مدح می کردند ( از رفتار و برخورد امیر کبیر با وی می توان موضوع را به وضوح مشاهده کرد) برای فروغی ممدوح یکی است آن هم خود شخص شاه. شاید دوری از قصاید بلند و پرداختن به شیوه غزل های روان هم تاثیر گذاری شگرفی بر ماندگاری و دوستداری اشعار فروغی داشته ، در حدی که فروغی بسطامی را فخر سبک بازگشت می نامند. 
user_image
محمدجواد تقوی
۱۴۰۲/۰۲/۰۴ - ۱۷:۳۸:۲۸
فروغی در شرایطی این شعر رو سرود که نزد ناصرالدین شاه بود و ناصر یک بیت از این شعر رو میگه و فروغی ادامه اش رو بداهه میگه ، گرچه این شعر اینقدر زیباست که از شاه قجری گذر کرده ولی دو بیت پایانی یادی از شاه کرده که باید میکرد .
user_image
Mojtaba Heydari
۱۴۰۲/۰۲/۱۰ - ۱۵:۵۶:۰۷
این شعر با آواز پادشاه احساس حضرت گلپای نازنین در برنامه گلهای تازه ۳۲ بی نظیر هسته،،دوستان حتما گوش کنید...
user_image
رضا بهشهری
۱۴۰۲/۰۴/۲۴ - ۰۷:۱۰:۳۹
با سلام ، بانو هایده به زیبایی این شعر را خوانده واقعا عالیست