مولانا

مولانا

بخش ۱۴۰ - حکایت جوحی کی چادر پوشید و در وعظ میان زنان نشست و حرکتی کرد زنی او را بشناخت کی مردست نعره‌ای زد

۱

واعظی بد بس گزیده در بیان

زیر منبر جمع مردان و زنان

۲

رفت جوحی چادر و روبند ساخت

در میان آن زنان شد ناشناخت

۳

سایلی پرسید واعظ را به راز

موی عانه هست نقصان نماز

۴

گفت واعظ چون شود عانه دراز

پس کراهت باشد از وی در نماز

۵

یا به آهک یا ستره بسترش

تا نمازت کامل آید خوب و خوش

۶

گفت سایل آن درازی تا چه حد

شرط باشد تا نمازم کم بود

۷

گفت چون قدر جوی گردد به طول

پس ستردن فرض باشد ای سئول

۸

گفت جوحی زود ای خوهر ببین

عانهٔ من گشته باشد این چنین

۹

بهر خشنودی حق پیش آر دست

که آن به مقدار کراهت آمدست

۱۰

دست زن در کرد در شلوار مرد

کیر او بر دست زن آسیب کرد

۱۱

نعره‌ای زد سخت اندر حال زن

گفت واعظ بر دلش زد گفت من

۱۲

گفت نه بر دل نزد بر دست زد

وای اگر بر دل زدی ای پر خرد

۱۳

بر دل آن ساحران زد اندکی

شد عصا و دست ایشان را یکی

۱۴

گر عصا بستانی از پیری شها

بیش رنجد که آن گروه از دست و پا

۱۵

نعرهٔ لاضیر بر گردون رسید

هین ببر که جان ز جان کندن رهید

۱۶

ما بدانستیم ما این تن نه‌ایم

از ورای تن به یزدان می‌زییم

۱۷

ای خنک آن را که ذات خود شناخت

اندر امن سرمدی قصری بساخت

۱۸

کودکی گرید پی جوز و مویز

پیش عاقل باشد آن بس سهل چیز

۱۹

پیش دل جوز و مویز آمد جسد

طفل کی در دانش مردان رسد

۲۰

هر که محجوبست او خود کودکست

مرد آن باشد که بیرون از شک‌ست

۲۱

گر بریش و خایه مردستی کسی

هر بزی را ریش و مو باشد بسی

۲۲

پیشوای بد بود آن بز شتاب

می‌برد اصحاب را پیش قصاب

۲۳

ریش شانه کرده که من سابقم

سابقی لیکن به سوی مرگ و غم

۲۴

هین روش بگزین و ترک ریش کن

ترک این ما و من و تشویش کن

۲۵

تا شوی چون بوی گل با عاشقان

پیشوا و رهنمای گلستان

۲۶

کیست بوی گل دم عقل و خرد

خوش قلاووز ره ملک ابد

تصاویر و صوت

مثنوی نسخهٔ قونیه، کاتب محمد بن عبدالله القونوی، پایان کتابت ۶۷۷ ه.ق » تصویر 515
دوره کامل مثنوی معنوی (به انضمام چهار فهرست اعلام، اسامی رجال و نساء، امکنه و قبایل، کتب، آیات قرآن و فهرست قصص و حکایات) از روی نسخه طبع ۱۹۲۵ - ۱۹۳۳ م در لیدن از بلاد هلاند به کوشش رینولد الین نیکلسون - جلال الدین مولوی محمد بن محمد بن الحسین البلخی ثم الرومی - تصویر ۱۰۰۱
مثنوی معنوی ـ ج ۴ و ۵ و ۶ (براساس نسخه قونیه) به تصحیح عبدالکریم سروش - مولانا جلال الدین محمد بلخی (مولوی) - تصویر ۳۶۷
مثنوی معنوی ( دفتر پنجم و ششم )  بر اساس آخرین تصحیح نیکلسون و مقابله با نسخهٔ قونیه به کوشش حسن لاهوتی - جلال الدین محمد بن محمد مولوی - تصویر ۱۹۲

نظرات

user_image
محمدامین مروتی
۱۳۹۳/۱۱/۱۳ - ۱۴:۱۶:۳۵
نشان پیر نزد مولانادر سنت عرفانی ما، شرط سلوک و تشخیص راه از چاه، دستگیری سالک توسط پیری است که از راه و رسم منزل ها آگاه است. اما تباهی و انحطاط مشایخ صوفیه و دکان باز کردن های دنیاییِ ایشان، کار رابر مولانا چنان تنگ می کند که آن ها را به ابلیسان آدم رو تشبیه می کند:من اگر با عقل و با امکانمی همچو شیخان بر سر دکانمی پیر نزد مولانا به سن و سال و ریش و مو نیست و خلاصه به ظاهر شناخته نمی شود. چنان که بُزی که در ابتدای گله قرار می گیرد و خود را سابق و پیشرو می خواند، گله را به شتاب به قصابی و کشتار رهنمون می شود:گر به ریش و خایه مردستی کسی هر بزی را ریش و مو باشد بسیپیشوای بَد بود آن بز، شتاب می‌برد اصحاب را پیش قصابریش شانه کرده که؛ من سابقم سابقی! لیکن به سوی مرگ و غم"پس به هر دستی نباید داد دست." خوب چه باید کرد؟ مولانا می گوید ریشمند مباش . یعنی به ظاهر و ادعای اشخاص اعتماد مکن. عاقل و روشمند باش تا از تشویش و اضطراب تفرقه و ما و من کردن به در آیی. به قوا حافظ:"نشان مرد خدا عاشقی است با خود دار که در مشایخ شهر، من این نشان نمی بینم که مانند گل خوشبوست و از مصاحبت با او ره به گلستان و عالم عشق می بری:هین روش بگزین و ترک ریش کن ترک این ما و من و تشویش کنتا شوی چون بوی گل با عاشقان پیشوا و رهنمای گلستانکیست بوی گل؟ دم عقل و خرد خوش قلاووزِ رهِ ملک ابدمولانا در دفتر اول هم نشان مرد خدا را روشنی و گرمی می داند. یعنی کسی که در مصاحبتش هم دلت گرم می شود و هم ذهنت را روشن می کند:چون بسی ابلیس آدم روی هست پس به هردستی نباید داد دستکار مردان، روشنی و گرمی است کار دونان، پستی و بی شرمی است
user_image
محمد عبدی
۱۳۹۴/۱۱/۲۹ - ۰۹:۳۹:۳۷
بیت 8 املا خوهر اصلاح شود. خواهر است.
user_image
محمد عبدی
۱۳۹۴/۱۱/۲۹ - ۰۹:۴۳:۰۰
مرد آن باشد که بیرون از شک است
user_image
مهدی قناعت پیشه
۱۳۹۷/۰۸/۱۵ - ۰۱:۰۳:۵۰
البته که در باره واعظان و راهبران فرموده که بظاهر و عقلشان رهبرشان نکنید بلکه به دل بی شک و قاطع ویگانه ایشان بنگرید و رهبر بد چون بز شتاب دارد وبه هلاکت راهنمائی میکند نیز میتوان گفت مطالب بی ارزش واعظ باعث شد آنزن پیرو او،دست در...کرده
user_image
بشیر <نوا>
۱۳۹۹/۱۲/۱۳ - ۱۶:۱۹:۳۲
هر که محجوبست او خود کودکستمرد آن باشد که بیرون از شکست لطفاً >شکست> در آخر این پیت را به >شک است> اصلاح فرمایید.