سعدی

سعدی

حکایتِ شمارهٔ ۱۰

یکی از علما خورندهٔ بسیار داشت و کَفافِ اندک. یکی را از بزرگان که در او معتقد بود بگفت. روی از توقّعِ او در هم کشید و تعرّضِ سؤال از اهلِ ادب در نظرش قبیح آمد.

۲

ز بخت، روی‌تُرُش‌کرده، پیشِ یارِ عزیز

مرو، که عیش بر او نیز تلخ گردانی

۳

به حاجتی که رَوی، تازه‌روی و خندان رو

فرو نبندد کارِ گشاده‌پیشانی

آورده‌اند که اندکی در وظیفهٔ او زیادت کرد و بسیاری از ارادت کم. دانشمند چون پس از چند روز مودّتِ معهود بر‌قرار ندید گفت:

۵

بِئْسَ الْمَطَاعِمُ حِینَ الذُلُّ یَکْسِبُها

الْقِدْرُ مُنْتَصَبٌ وَ الْقَدْرُ مَخْفوُضٌ

۶

نانم افزود و آبرویم کاست

بینوایی بِهْ از مذلّتِ خواست

تصاویر و صوت

کلیات سعدی به تصحیح محمدعلی فروغی، چاپخانهٔ بروخیم، ۱۳۲۰، تهران » تصویر 207
گلستان سعدی به خط محمدحسین کشمیری و نقاشی مانوهار داس نسخهٔ کتابخانهٔ دیجیتال دانشگاه کمبریج » تصویر 126
کلیات سعدی نسخهٔ ۱۰۳۴ هجری قمری » تصویر 131
کلیات شیخ سعدی علیه الرحمه به خط محمد حسینی اصفهانی - گلستان مورخ ۱۲۵۹ هجری قمری » تصویر 85
گلستان به خط شکستهٔ خوانا و زیبا تحریر شده در دارالخلافهٔ طهران » تصویر 62
گلستان سعدی به خط خوانا و زیبای میرزا محمدحسین شیرازی سال ۱۲۷۱ هجری قمری » تصویر 140
گلستان سعدی به خط کاتب سلطانی میر علی حسینی به سال ۹۷۵ هجری قمری در بخارا » تصویر 127
گلستان به همراه بوستان در حاشیه » تصویر 114
گلستان سعدی خوشنویسی شده و مذهب مورخ بیستم شوال ۱۱۳۵ هجری قمری » تصویر 154
گلستان به خط توسط عبداللطیف شروانى سال ۹۷۱ هجری قمری » تصویر 134
گلستان با بوستان در حاشیه به خط محمدرضا تبریزی سنهٔ ۹۸۰ هجری قمری » تصویر 157
کلیات سعدی مذهب و مصور نسخه‌برداری شده توسط عبدالله بن شیخ مرشد الکاتب در قرن دهم هجری » تصویر 121
گلستان بایسنقری موزهٔ چستر بیتی کتابت به سال ۸۳۰ هجری قمری در هرات » تصویر 48
شرح گلستان دکتر محمد خزائلی » تصویر 454

نظرات

user_image
علی
۱۳۹۵/۰۶/۱۰ - ۰۱:۱۶:۱۳
حکایت شمارهٔ 10 باب سوم در فضیلت قناعت یکی از علما خورنده بسیار داشت و کفاف اندک. با یکی از بزرگان که حسن ظنی بلیغ داشت در حق او، بگفت(مشکل را درمیان گذاشت)روی از توقع او در هم کشید و تعرض سئوال(درخواست،گدایی) از اهل ادب در نظرش قبیح آمد ، ز بـخـت روی تـرش کـرد. پـیش یار عـزیزمرو که عیش برو نیز تلخ گردانی!به حاجتی که رَوی، تازه روی و خندان روفـرو نبـندد کـارگشـاده پـیشـانی آورده اند که اندکی در وظیفه(مقرری) او زیادت کرد و بسیاری از ارادت کم. دانشمند چون پس از چند روز مودت معهود(دوستی سابق) برقرار ندید گفت:بِئس المطاعِمُ حینَ الذُلِّ تَکسِبُهاالقِدرُ مُنْتَصَبٌ وَ القَدرُ مَخفوضٌ*نـــانـــم افــــزود و آبــــرویـــم کـــاســــت بـینـوائی بـه از مـذلـتِ خـواسـت *چه بد است خوراکهایی که هنگام ذلّت و خواری آن را کسب میکنی. دیگ بر بار ولی قدر و منزلت پستی پذیرفته.
user_image
اسماعیل منصورنژاد
۱۴۰۱/۰۴/۳۰ - ۰۴:۳۵:۴۷
«تَکسِبُها» که در متن آمده، اشتباه است، زیرا ضمیر آن «الذُلّ» (مذکر مجازی) است. پس صحیح آن: یکسبها است. اگر «الذلة» (مونث مجازی) باشد، آن وقت «تکسبها» صحیح است.
user_image
کورش بقائی راوری
۱۴۰۳/۰۲/۰۸ - ۱۱:۳۲:۰۹
سلام و درود خدمت دوست عزیز عرض می‌کنم به نظر می‌رسد مرجع ضمیر "ها"، "المطاعم" باشد و چون این کلمه، جمعِ غیرعاقل است، قواعد مفرد مؤنث در مورد آن، ساری و جاری است؛ ازاین‌رو، بیت عربی به همین شکل صحیح است.