شهریار

پری به در خانه خواهر شهریار امده بود در دورانیکه شهریار در انجا شبانه روز اقامت داشت اما دقیقا زمانیکه شهریار بعد از مدتها خواست بیرون رود پری امده بود و شهریار نبود. وای بر دل شهریار

معنی بیت « یار سود از شرفم......»با آمدن معشوق به در ِ خانه ی من ، از شدت افتخار و وجد و سرور، احساس سربلندی نمودم و سر بر آسمان ساییدم(ثریا همان ستاره ی پروین است) اما صد افسوس که در آن هنگام خانه نبودم تا به پاس این لطف و مرحمت معشوق ، در مقابلش سجده ی شکر به جا بیاورم

اصلاحیه ی توضیح قبلی درباره ی معنی بیت « یار سود از شرفم……»هنگامی که شنیدم معشوق بر من منت نهاده و به در ِ خانه ی من آمده است احساس سربلندی نمودم و از شدت افتخار و وجد و سرور، سر بر آسمان ساییدم(ثریا همان ستاره ی پروین است) اما صد افسوس که در آن هنگام خانه نبودم تا به پاس این لطف و مرحمت معشوق ، در مقابلش سجده ی شکر به جا بیاورم...

نمیفهمم چرا تو سایت گنجور برای هوشنگ ابتهاج پروفایل وجود نداره؟

میشه شعر رو معنی کنید

شعر رو معنی کنید

چند جمله ای در معنی این غزل ارزشمند تقدیم به سرکار ساجده خانم و بیندگان محترم سایت: این غزل ارزشمند مرحوم شهریار مطالب بلند عرفانی را مانند اشعار حافظ بزبان رمز بیان کرده است. برای رمز گشایی از این اشعار چند مقدمه را به شرح زیر در نظر باید داشت بعد به معنی کردن آن پرداخت:1_ شهریار یک شاعر معنوی و عارف بوده است دارای اشعار عمیق عرفانی فراوان نظیر "علی ای همای رحمت.... " و یا "علی آن شیر خدا شاه عرب الفتی داشته با این دل شب شب ز اسرار علی آگاه است دل شب محرم سرالله است ..."2_ "دیدار یار" در اشعار عرفانی منظور دیدار خدا و لقاء الله است، البته نه با چشم سر که با چشم دل. جمله معروف امیر المومنین علیه السلام را ببیند: "لم اعبد ربا لم اره" هرگز خدایی را که ندیده ام نپرستید ه ام. بعدهم در نهج البلاغه نحوه این دیدار توضیح بیشتری داده شده است: " "ان الله احتجب عن العقول کما احتجب عن الابصار ولکن تراه القلوب بحقایق الایمان"؛ همانا خداوند از محدوده ادراک عقل خارج است همان طور که از چشم انداز دیدگان فراتر است ولی دل هایی که به حقیقت ایمان نورانی شده او را می بیند» این دیدار منتهای آرزوی عرفای واقعی و دوستان خداست و عظمت و لذت آن وصف شدنی نیست. بهرحال محل این دیدار دل انسان است.گاهی منظور از "دیدار یار" دیدار اولیا خدا و یا ولی الله اعظم امام زمان علیه السلام است. افراد زیادی ریاضت کشیده اند و می کشند و سعی میکنند خود را از پستیها و رذایل پاک کنندتا بتوانند ایشان را زیارت کنند. عده زیادی هم در این راه موفق شده اند ولی بعضا در هنگام ملاقات نشناخته اند بعد از آنکه صحبتهایی با هم داشته اند و ایشان رفته اند بعدا متوجه شده اند.یا مثلا حضرت موسی که بدنبال یافتن شخصیتی مانند حضرت خضر بود که دارای "علم لدنی" و مطلع از رموز و اسرار جهان است. یعنی علمی که با تدرس سر کلاس درس بدست نیامده بلکه خدای متعال از نزد خود مستقیما داده وعنایت کرده است. این علم لدنی با پیری و یا بیماری مثلا حصبه زوده نمیشود. علمی است الهی و در جان نشسته است. داستان زیبای آن در قران آمده است.3_ برای دیدار و شهود قلبی حضرت معبود نیاز به "سیر الی الله" و حرکت به سوی اوست. از قول حضرت ابراهیم در قران آمده است "انی ذاهب الی ربی سیهدین" آیه 99 سوره صافات" من بسوی پروردگارم میروم و در این مسیر حرکت او مرا راهنمایی میکند که چگونه حرکت کنم و بروم" کتا ب "لب اللباب" نوشته آیت الله سید محمد حسینی تهرانی که یادداشتهای درسهای "چگونگی سیر و سلوک به سوی خدا" است که توسط علامه طباطبایی در جلسات خصوصی بیان شده است را ببینید.4_ از لوازم این سیر مراقبه و دقت را اعمال و رفتار است و منتظر بودنیک چشم زدن غافل از آن مــــــــــاه نباشید/ شاید که نگاهی کند آگاه نباشیدهمان چیزی که شهریار در اول شعرش اشاره کرده است.4_ یکی از لوازم حتمی موفق شدن در این سیر استفاده از برکات سحر، سحر خیزی و نماز شب و راز و نیاز با خدای مهربان و معشوق حقیقی قبل از اذان صبح است. لذا استفاده از برکات سحر برای طی این مسیر بسیار بسیار اهمیت دارد. امام یازدهم امام حسن عسگری میفرمایند: " اِنَّ الوُصُولَ اِلَی اللهِ عَزَّوَجَلَّ سَفَرٌ لا یُدرَکُ اِلّا بِامتطاءِ اللَّیلِ". یعنی "وصال به خداوند عزوجل سفری است که جز با مرکب راهوار شب زنده داری به دست نمی آید.حافظ میفرماید: آن یار کز او خانه ما جای پری بود/سر تا قدمش چون پری از عیب بری بود...........................خود را بکش ای بلبل از این رشک که گل را / با باد صبا وقت سحر جلوه گری بودهر گنج سعادت که خدا داد به حافظ / از یمن دعای شب و ورد سحری بودکسی که عاشق خداست و دیدار او را تمنا دارد از شوق دیدار او سحرها خواب ندارد:حافظ:سحرم دولت بیدار به بالین آمد / گفت برخیز که آن خسرو شیرین آمد و یاقدر مجموعه گل مرغ سحر داند و بس / که نه هر کو ورقی خواند معانی دانستکتاب "عرفان حافظ" استاد مطهری مباحث بسیار ارزشمندی در این باره دارد و رفرنس بسیار خوبی است.پس با این کلیدها شعر را معنی بفرمایید:ماه : خدا یا ولی خدا محل ملاقات: خانه دل و شهود معنوی در مورد خدادر خانه نبودم: توجه لازم نداشتم مراقبه نداشتم. قرار بود بمن عنایتی شود ولی من سرگرم کار بی ارزش دیگری بودم و متوجه نشدم این توفیق سلب شد. "فرصتها مانند ابر بسرعت میگذرند فرصتهای خوب را دریابید"زمان ملاقات: سحرهاحال معنی شعر:ماهــم آمد به در خانه و در خانه نبودم / خانه گوئی به سرم ریخت چو این قصه شنودم""ماه و یار حقیقی من (خدا) قصد عنایتی بمن داشت و به خانه دل من توجه کرد ولی دل من مشغول جای دیگری بود/ وقتی متوجه شدم که فرصتی را از دست دادم از شدت تاسف گویی خانه بر سرم خراب شده ....آن که می خواست برویم در دولت بگشاید /با که گویم که در خانه به رویش نگشودم"" واضح است نیاز به توضیح نداردآمد آن دولت بیدار و مرا بخت فروخفت /من که یک عمر شب از دست خیالش نغنودم"" من یک عمر شبها به عشق دیدار او سحرها نخوابیدم وقتی او آمد من حواسم جای دیگری بود و بخت من فروخفته و خواب بودآنکه می خواست غبار غمم از دل بزداید / آوخ آوخ که غبار رهش از پا نزدودم""آن یار من که میخواست بمن توفیق دیدار خودش را بدهد و غم دوری از خودش را از دل من برطرف کند، آه آه که غبار مسیر آمدنش را (غبار= توجه به غیر او) از مسیر آمدنش به خانه دلم پاک نکرده بودم.یار سود از شرفم سر به ثریا و دریغا/که به پایش سر تعظیم به شکرانه نسودم""سودن = ساییدن، سر نهادن یار مهربان من قصد داشت سر مرا و جان مرا به بالاترین نقطه آسمان معرفت(که در شعر تعبیر به ستاره بسیار دور و بلند مرتبه ثریا شده است) ببرد ولی دریغ و افسوس که من به پای او سر تعظیم نساییدم و سر فرود نیاورم "ای نسیم سحر آن شمع شبستان طرب را /گو به سر می رود از آتش هجران تودودم"ای نسیم روح بخش و جان بخشی که از کوی معشوق من در سحرها می وزی و دلها را زنده و نورانی میکنی و همراه یار مهربان من هستی، به یارعزیزمن که همچون شمعی شبستان دل تاریک را روشن می کند بگو که از سوز و آتش غم دوری و هجران تو گویی دود از سر من بر می خیزد "جان فروشی مرا بین که به هیچش نخرد کس /این شد ای مایه امید ز سودای تو سودم"سودا = تجارت سودم = سود ونفع منجان من تنها سرمایه ارزشمند من است که حاضرم در راه دیدار و رسیدن به تو بذل کنم ولی بخاطر غفلتی که داشتم و در خانه دلم وقتی آمدی حاضرنبودم کسی دیگر برای آن ارزشی قایل نیست. ولی ای نسیم سحر به یار محبوب من بگو سرمایه امید من برای آنکه بالاخره ترا ملاقات کنم جان من است که تمام هستی من و سود من در تجارخانه عمر من است و من حاضرم آنرا بدهم و تو را ببینم. بقول حافظ:کو پیک صبح تا گله‌های شب فراق/ با آن خجسته طالع فرخنده پی کنماین جان عاریت که به حافظ سپرد دوست/ روزی رخش ببینم و تسلیم وی کنم"به غزل رام توان کرد غزالان رمیده / شهریارا غزلی هم به سزایش نسرودم"مرحوم شهریار در این بیت تواضع میکند و می فرماید:با غزل ( گفتار و دعا و مناجات شایسته در سحرها) میتوان غزال رمیده و یاری را که غافل بودم آمد و دید من قلبم متوجه او نیست رمید و رفت را مجددا راضی کرد که بیاید. ولی افسوس که من در این قسمت هم کوتاهی کرده ام.یک نکته هم این جا قابل توجه است و آن اینکه این مباحث صرفا در حد حرف و ادبیات نیست. حقایقی است که در عالم واقع وجود دارد و خدا بارها خودش را به همه ما نشان داده و دل و جان ما را گرما و روشنی بخشیده است.همه ما در زندگی خود بارها نسیم روح بخش لطف و عنایت خدا را حس کرده ایم و میدانیم لذت نزدیک شدن خدا بما یعنی چه، و چه لذت و آرامش بی نهایتی را بما میدهد که تمام غمها را از دل پاک میکند. امید آنکه خود او توفیق دهد و بیشتر از نسیمهای مهربانی او بهره مند شویم و بسوی او بشتابیم که پناهگاه و تکیه گاه آرام بخش و مطمینی جز او نیست.همچنین روح شهریار عزیز، آن عارف عاشق و شیفته مولی علی علیه السلام و اهل بیت پیامبر رحمت، شاد که با اشعار ناب خودش در مایه این شعله مقدس الهی در قلبها میدمد و آنرا شعله ورتر میکند.عبدالمهدی 28/11/1399

با سلام و تشکر از کاربر عزیز عبدالمهدی؛  سوالی که بنده دارم اینست که آیا وجود معشوق زمینی شهریار را به‌ کلی رد می‌کنید ؟ در شعر از ثریا یاد شده است، آیا فردی به نام ثریا ابراهیمی،‌ منسوب به معشوقه ی شهریار واقعیت دارد یا اینجا هم همان‌طور که فرمودید منظور ستاره ی بلند مرتبه است ؟ چندین سال قبل یکی از دوستان نزدیک شهریار وجود همچین فردی را تکذیب کردند، اگر شما یا دوستان دیگر اطلاعاتی دارند ممنونم میشوم ذکر کنند